رمان «پدرکشی» [Matar al padre یا Tuer le père] اثر املی نوتومب [Amélie Nothomb]، نویسنده‌ی فرانسوی، داستان زندگی پسر نوجوانی را روایت می‌کند که در ۱۴ سالگی بنا به جبر و درخواست مادرش، خانه را ترک می‌گوید و  مدتی را در هتلی زندگی می‌کند و پس از آن که با یکی از بزرگ ترین شعبده بازهای «رینو» آشنا می‌شود، مسیر زندگی اش  دگرگون می‌شود و تصمیم می‌گیرد کاری را که سال ها برای آن زحمت کشیده و خون دل ها خورده، نزد این استاد بزرگ به کمال فرا گیرد بلکه بتواند آن چه را در فکر خود دارد عملی کند.

جو ویپ که کودکی استثنائی در شعبده بازی است، مادرش _ کاساندرا _ در ۱۴ سالگی از او می‌خواهد خانه را ترک گوید و با پولی به مبلغ ۱۰۰۰ دلار که ماهیانه به او می‌پردازد، زندگی بگذراند. جو که در رستورانی مشغول به کار می‌شود، مردی بلژیکی او را می‌بیند و  قراری می‌گذارد: از او می‌خواهد نزد نورمان ترنس برود و فنون تقلب در بازی پوکر را از او آموزش بگیرد. «ششم اوت سال ۲۰۰۰ تو بیست ساله می‌شی. از الان ساعت قرارمون رو مشخص می‌کنیم. ساعت ده شب در سالن بابی بلاجیو، در لاس وگاس. جایی که قراره تو به عنوان کارت پخش کن اون جا کار کنی… من می‌شینم روبه روی تو. حداقل مبلغ رو پونصد هزار دلار تعیین می‌کنم و پول رو می‌گذارم وسط. تو به کسی که بیش ترین ژتون رو سر میز داره سه بار پشت هم ورق بد می‌دی و هربار بهترین ورق ها به شکلی معجزه آسا می‌افته دست من.»

جو ویپ با این هدف در سرش نزد نورمان، از معروف ترین شعبده بازهای «رینو» می‌رود و از او می‌خواهد معلمش شود. ابتدا نورمان از پذیرش این مسئولیت سرباز می‌زند و پس از مدتی، می‌پذیرد که به عنوان شاگردش با او زندگی کند. جو که هدفش برایش مشخص است، سعی می‌کند ترفندهای تقلب را از او بیاموزد و نورمان، بی خبر از فکر او، گاهی تسلیم خواهش های او می‌شود و به ناچار آنچه را به او می‌آموزد که در تضاد کامل با شعبده قرار دارد: «در شعبده واقعیت به نفع مخاطب و با هدف خوشایند بودن برای بیننده و ایجاد نوعی تردیدِ رهایی بخش تغییر شکل می‌ده. اما در تقلب واقعیت برای آسیب رسوندن به طرف مقابل و به قصد دزدیدن پولش تغییر می‌کنه.»

از نظر نورمان شعبده باز مخاطبش را دوست دارد و برایش ارزش قائل است در حالیکه فرد متقلب طرف مقابلش را تحقیر می‌کند. یکی از بن مایه های این داستان همین تضادها است. به نوعی ما در این رمان با بن مایه‌ی رمان های «جان اروینگ» روبه رو هستیم. پسری که پدرش را نمی شناسد و مادری که با جایگزینی معشوقه ای، سعی می‌کند جای پدر را برای فرزند پر کند و بعد همین شخص باعث آواره شدن شخصیت اصلی می‌شود. به نوعی فقدان پدر برای راوی دربردارنده‌ی نوعی عقده‌ی اُدیپی شده است: او مدام با خودش در کشاکش است که آیا «کریستینا»، معشوقه‌ی نورمان، مانند «کاساندرا»، مادر راوی زیباست یا خیر. کریستینا زنی متین، آرام و کم حرف، هرگز داد نمی زد و زیبایی اش هم آزاردهنده و پُر زرق و برق نبود. ولی کاساندرا یک بند حرف می‌زد. بی شک مقایسه‌ی راوی آنجا پُر رنگ تر می‌شود که ما از دلبستگی او به کریستینا مطمئن می‌شویم.

عشق جو به کریستینا از آن نوع «عشق ناگهانی بود که به محض متولد شدن با میل و خواهشی مطلق و ماندگار همراه شده بود.» از این نقطه نظر و با این دیدگاه است که راوی شوق بی حد و حصرش برای بودن با کریستینا را برای وقتی می‌گذارد که جشن «برنینگ من» (مرد آتشین) برگزار می‌گردد. این جشن نقطه‌ی تلاقی عشق پدری نورمان به جو و عشق آتشین جو به کریستینا است. گویی در این قسمت از داستان ما با نیروهایی مقابل یکدیگر روبه رو هستیم که سعی می‌کند تمام این تضادها را در خود جمع کند: از یک طرف عشقی ممنوعه و از طرف دیگر پدری (پدری معنوی) که فکر می‌کند پسرش به او علاقه مند است. این موضوع وقتی روشن تر می‌شود که راوی به وصالش دست پیدا می‌کند و آن شعبده باز، بی نیاز از بروز خشم و ناتوان از انجام عملی درخور فعل ناشایست جو است؛ آن وقتی که جو به او می‌گوید آیا باز هم می‌خواهد با کریستینا بماند یا نه: «ما کاری رو که دل مون بخواد انجام می‌دیم… من چیزی رو برای اون قدغن نمی کنم؛ چون من مالک اون نیستم…»

نورمان اذعان می‌کند که او مالک کریستینا نیست و برایش مهم نیست که جو همین کار را پنجاه بار دیگر با او تکرار کند. اینجا به طور تدریجی همه‌ی عناصر به سمت پایان حرکت می‌کنند: راوی هدف مرد بلژیکی را عملی کرده؛ یعنی موجب شده او چهار میلیون دلار ببرد و به کشور خودش فرار کند و جو با چهل هزار دلار تنها بماند؛ پولی که مجبور می‌شود پسش دهد؛ جو به کام خودش رسیده؛ پدر معنوی­ اش را انکار کرده. همه‌ی این عوامل دست به دست هم می‌دهند تا نورمان بیشتر بر روی وظیفه‌ی پدری خودش تأکید کند. زیرا باور دارد که پدر راستین کسی است که فرزند را به تحسین وادارد، نه او را مجذوب خودش کند.  اینجا است که درمی یابیم عشق جو به کریستینا مثل بازی آن مرد بلژیکی و بازی پوکر، از قبل برنامه ریزی نشده بود و تنها امر تصادفی این رمان، عشق این دو بود. این کنش نامتناسب تنها نکته‌ی فرعی داستان است که افعال جو را در نظرمان موجه تر می‌نماید. او در تمام نوجوانی خود با کسی ارتباط نداشت تا اولین نزدیکی را در جشنی عظیم مانند «برنینگ من» و با زنی که ده سال از او بزرگ تر است تجربه کند. همه‌ی اینها باید جو را در نظرمان منفور نشان دهد. ولی آیا ما هم مانند نورمان معتقد هستیم که او باید تمام سعی اش را بکند تا فرزندش او را بشناسد: «کار دیگه ای نمی تونم انجام بدم. بچه هایی که پدرشون رو نمی شناسن از این موضوع رنج می‌برن. اما رنجی بزرگ تر از اون در دنیا هست: رنج پدری که فرزندش نمی شناسدش.»

آیا این داستان با طرح پرسش عقده‌ی اُدیپی دیگر بار می‌خواهد ما را در چنگال سرنوشت و سرشت انسانی نشان دهد و یا از دیدگاه نویسنده، این امر فقط بسته به شرایط جامعه و جایی است که در آن زندگی می‌کنیم؟ به بیان دیگر چه چیز ما را وا می‌دارد تا از همه چیز دست بشوییم و تنها سه هدف را در فراسوی خود ببینیم: به انجام رساندن هدف مردی که یک بار او را دیده ایم و انکار پدری معنوی که چندین سال همراهش بوده ایم و کام گرفتن از زنی که به نوعی مادر دوم خود ما است؟ در همین نقطه است که وجه آموزندگی این داستان رخ می‌نماید. البته که این انکار مداوم همیشه جریان دارد و شاید پدر هیچوقت نتواند نظر فرزند خودش را جلب کند. اما مگر هدف هر پدری به تحسین واداشتن فرزند نیست؟

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...
هنگام خواندن، با نویسنده‌ای روبه رو می‌شوید که به آنچه می‌گوید عمل می‌کند و مصداق «عالِمِ عامل» است نه زنبور بی‌عسل... پس از ارائه تعریفی جذاب از نویسنده، به عنوان «کسی که نوشتن برای او آسان است (ص17)»، پنج پایه نویسندگی، به زعم نویسنده کتاب، این گونه تعریف و تشریح می‌شوند: 1. ذوق و استعداد درونی 2. تجربه 3. مطالعات روزآمد و پراکنده 4. دانش و تخصص و 5. مخاطب شناسی. ...