چاپ دوم ترجمه جلال ستاری از «شعله شمع» [Flamme d'une chandelle = The flame of a candle‬] گاستون باشلار [Gaston Bachelard,]، فیلسوف و فیزیکدان مشهور فرانسوی منتشر شد. این کتاب کوچک اما در عین حال بسیار مهم درباره استعارات و تصاویر خیال شعله است.

شعله شمع [Flamme d'une chandelle = The flame of a candle‬] گاستون باشلار

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، انتشارات توس دومین چاپ کتاب «شعله شمع» اثر گاستون باشلار و ترجمه جلال ستاری را با شمارگان ۵۰۰ نسخه، ۱۰۴ صفحه و بهای ۱۹ هزار تومان منتشر کرد. چاپ نخست این کتاب سال ۱۳۷۷ با شمارگان ۳۳۰۰ نسخه و بهای ۳۸۰ تومان در دسترس مخاطبان قرار گرفته بود.

گاستون باشلار، فیزیکدان، فیلسوف و نظریه‌پرداز ادبی فرانسوی است. او در ریاضیات و فیزیک تحت تأثیر انیشتین و هایزنبرگ و نظریات آنها درباره نسبیت و عدم قطعیت بود. او ۹ کتاب درباره شعور شاعرانه نوشت و خود را در زمره بزرگان نحله پساساختارگرایی قرار داد. از جمله دیگر کتاب‌های مهم او «روانکاوی آتش» است که این متن نیز با ترجمه جلال ستاری به فارسی ترجمه و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

باشلار خود را کسی می‌دانست که اصول علمی، فلسفی و ادبی را در راستای بدل شدن به یک خواننده خیال‌ها با هم تلفیق کرده است. به زعم او متن که که دربرگیرنده جهان فیزیکی‌ای است که ما در پیوست با آگاهی در آن اقامت داریم، سرآغاز پویایی برای تجلی و توسعه طرح انسانی تخیل است.

وی پس از آشنایی با رمان‌نویس نیمه گمانی به نام هانری بوسکو کتاب «شعله شمع» را نوشته و به او تقدیم می‌کند. بوسکو در اشعار و رمان‌هایش به شیوه‌ای خیالساز طبیعت شکوهمند مدیترانه را ستایش کرده و اساطیر و افسانه‌های کهنسال و فرهنگ مردم حوزه مدیترانه و پرووانس را به زبانی نو و شیوه‌ای بدیع از سر می‌گیرد و احیا می‌کند. باشلار با مطالعه این رمان‌های اسرار آمیز و خیال پردازانه در باب روشنایی شمع و شب بیداری خیال پرداز آتش نوشته است.

کتاب ۶ فصل به ترتیب با این عناوین دارد: «گذشته شمع»، «تنهایی خیال پرداز شمع»، «راست قامتی شعله»، «تصاویر شاعرانه شعله در زندگانی گیاهی»، «نور چراغ» و «پایان سخن».

باشلار در این کتاب در فصول پی در پی کوتاهی خواسته بگوید که مشاهده یک شعله شمع چگونه خواب و خیال‌های شاهد خیال پرداز را هر دم نو می‌کند. شعله از میان چیزهای جهان که خیال پرور و تخیل برانگیزند، یکی از بزرگترین عاملان انگیزش تصاویر خیالین است.

به باور باشلار شعله ما را به تصور و تخیل و خیال بازی وا می‌دارد اما به محض خیال پردازی در برابر شعله شمع، مدرکات و مشهودات نسبت به آنچه تصور و تخیل می‌شود هیچ است. استعارات و تصاویر خیال شعله، ارزشی است که به قلمروهای گوناگون تفکر راه می‌یابد. باشلار خود مثالی به این شرح زده است: اگر شعله فاعل یکی از افعالی باشد که بیانگر مفهوم زندگی است، خواهید دید که بدان فعل، بیش از آنچه افاده می‌کند، جان و حیات می‌بخشد.

................ هر روز با کتاب ...............

هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...
هنگام خواندن، با نویسنده‌ای روبه رو می‌شوید که به آنچه می‌گوید عمل می‌کند و مصداق «عالِمِ عامل» است نه زنبور بی‌عسل... پس از ارائه تعریفی جذاب از نویسنده، به عنوان «کسی که نوشتن برای او آسان است (ص17)»، پنج پایه نویسندگی، به زعم نویسنده کتاب، این گونه تعریف و تشریح می‌شوند: 1. ذوق و استعداد درونی 2. تجربه 3. مطالعات روزآمد و پراکنده 4. دانش و تخصص و 5. مخاطب شناسی. ...