سفیدکننده روی خون | آرمان ملی


اوینکان بریث‌ویت [Oyinkan Braithwaite] نویسنده نیجریه‌ای با دومین رمانش به موفقیت‌های بسیاری دست یافت: برگزیده‌ ناشران کشورهای هر دو سوی اقیانوس اطلس، برنده جایزه بهترین کتاب جنایی لس‌آنجلس‌تایمز، برنده جایزه بهترین رمان دلهره‌‌آور بریتانیا، بهترین کتاب اول به انتخاب خوانندگان گودریدز، و نامزدی جایزه بوکر و جایزه ویتبرد و ادبیات داستانی زنان. به این موفقیت‌ها باید ستایشِ نویسنده‌های مهمی چون پائولا هاوکینز نویسنده رمان پرفروش «دختری در قطار» را هم افزود که آن را ««مهیج و پُرتب‌وتاب» توصیف کرد.

«خواهرم، قاتل زنجیره‌ای» [My sister, the serial killer] نوشته اویینکان بریت وِیت [Braithwaite, Oyinkan]

«خواهر من، قاتل زنجیره‌ای» [My sister, the serial killer] کتابی شگفت‌انگیز است، و بیش از آنکه یک معمای قتل باشد، به پیوندی پیچیده‌ و غیرقابل‌توصیف میان دو خواهر می‌پردازد، اندک توجهی معطوف آن می‌شود که چرا آیولا دوست‌ پسرهایش را به قتل می‌رساند، جز آنکه گویی این‌کار برایش به‌راحتیِ آب‌خوردن است و این را هم مدیون چاقوی تیزی است که از پدرش دزدیده. آیولا دلربا است، اما به کسی پا نمی‌دهد. کورد در بیمارستان سنت‌پیتر سرپرستار است و در استفاده از تمیزکننده‌های چندمنظوره و دستکش‌های لاستیکی بسیار ماهرانه عمل می‌کند. اما با وجود همه‌ تفاوت‌هایشان، آیولا و کورد رفیق و یاور هم هستند، خواهرانی که دست در دست هم می‌جنگند تا در شهری که درصدد است همواره زنان را خاموش نگه دارد، دوام بیاورند.

پدر آیولا و کورد، قبل از مرگ زودهنگامش که مشخص نیست حادثه‌ای در کار بوده یا نه، سلطان معاملات غیرقانونی بوده است. ماشین‌های بازسازی‌شده را به‌عنوان صفر به نمایندگی‌های فروش ماشین می‌فروشد و از منافع آن، خانه‌ بزرگِ ویلاییِ مجلل و جدیدش را بنا می‌کند. دخترانش را کتک می‌زند، آنها را در اختیار دوستان و همکاران مهمش قرار می‌دهد و با وجود حضور همسرش در خانه، معشوقه‌اش را با خود به خانه می‌آورد و زمانی که همسرش ضجه می‌زند، با بی‌تفاوتی نگاهی به او می‌اندازد و می‌گوید: «اگر همین الان دهنت رو نبندی، به حسابت می‌رسم.» مادر دختران هم سراغ قرص خواب می‌رود.

بریثویت به سبکی چکشی و کوبه‌ای می‌نویسد؛ طرح داستانش را در برش‌هایی کوتاه پیش می‌راند. فصل‌های کوتاه با عناوین «سفیدکننده»، «جسد»، «تمیزکاری»، «بازجویی»، مثل صدای کوبش طبل با ریتم کشیده‌ای به دنبال هم می‌آیند. شاید اگر به جای او نویسنده‌ای با سبک نوشتن ملایم‌تری بود بیش از این درباره‌اش سخن نمی‌گفت. اما در داستان بریثویت ورق زمانی برمی‌گردد که آیولا دقیقا به مردی که کورد در خفا دوستش دارد، چراغ سبز نشان می‌دهد، دکتر تاد اوتوموی مهربان، کسی که در اتاقش یک کاسه آب‌نبات برای بیماران کودکش نگه می‌دارد و برای کودکان نوپایی که از درد آمپول بی‌تابی می‌کنند، شعرهای کودکانه می‌خواند.

هرچند تاد نسبت به سرپرستارش حسی توأم با علاقه و احترام دارد، اما با کمترین توجه آیولا به او، کورد را خیلی زود از یاد می‌برد. برای خواهر کورد، این دکتر فقط مرد دیگری است که می‌تواند به بازی بگیرد. دکتر برایش گل ارکیده می‌فرستد، آیولا در پیامی به او می‌نویسد: «راستش‌رو بخوای گل رز‌رو بیشتر دوست دارم.» و به کورد می‌گوید: «تنها چیزی که می‌خواد، یه صورتِ خوشگله.» با وجود این، کورد باز هم حواسش به خواهرش هست و او را از رسانه‌های اجتماعی دور نگه می‌دارد، چون که آیولا هنوز هم باید عزادار خاطرخواه مرده‌اش باشد، تا کسی درباره‌ فوت او بهش شک نکند.

کورد هر زمان اوضاع برایش غیرقابل تحمل می‌شود، راز دلش را با موهتار یائوتائی در میان می‌گذارد، بیماری که ماه‌هاست در اتاق 313 بستری است. هروقت کورد غمگین و افسرده است، به اتاق موهتار می‌رود، صندلی را از کنار میز گوشه‌ اتاق برمی‌دارد و در چند سانتی‌متری تختش می‌گذارد و با او درددل می‌کند. موهتار در تصادف ماشین شدیدا مجروح شده است. پنج ماهی می‌شود که در بیمارستان بستری است و به این دلیل کورد می‌تواند راز دلش را به او بگوید چون او در کماست. اما زمانی که از کما بیرون می‌آید و چیزهایی را که کورد به او گفته به یاد می‌آورد، ناگهان داستان سوی متفاوتی به خود می‌گیرد.

«خواهرم، قاتل زنجیره‌ای» کتابی غافل‌گیرکننده است، متفاوت، خشن و سرگرم‌کننده با هدفی مرگبار. بریثویت با خواننده شوخی می‌کند، او را دست می‌اندازد و درگیر کمدی اسکروبال (زیرمجموعه‌ کمدی رومانتیک در سینماست که در اوایل دهه‌ سی تا اوایل دهه چهل در آمریکا رواج داشته) می‌کند. فقط زمانی که به صفحه‌ آخر کتاب می‌رسید، متوجه می‌شوید که در اثر بریثویت، مثل آثار بسیاری از کمدی‌نویسان بااستعداد پیش از او، خنده همان‌قدر برای از بین‌بردن درد مفید است که سفیدکننده برای از بین‌بردن بوی خون.

خواهر من، قاتل زنجیره ای» نخستین بار با ترجمه میلاد بابانژاد و توسط نشر نون منتشر شده است.]

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...
هنگام خواندن، با نویسنده‌ای روبه رو می‌شوید که به آنچه می‌گوید عمل می‌کند و مصداق «عالِمِ عامل» است نه زنبور بی‌عسل... پس از ارائه تعریفی جذاب از نویسنده، به عنوان «کسی که نوشتن برای او آسان است (ص17)»، پنج پایه نویسندگی، به زعم نویسنده کتاب، این گونه تعریف و تشریح می‌شوند: 1. ذوق و استعداد درونی 2. تجربه 3. مطالعات روزآمد و پراکنده 4. دانش و تخصص و 5. مخاطب شناسی. ...