با تمام توان می‌جنگد ولی نه مثل مردان آمریکایی بر سر برده‌داری یا برای پیروزی جبهه خودی، بلکه او در این گیرودار فقط و فقط بر اساس رهنمود غریزه‌اش می‌جنگد، برای دو چیز، پول و عشق اشلی ویلکز... کتاب خواندن‌هایش را نمی‌تواند تحمل کند ولی دیوانه‌وار عاشق موهای طلایی و قامت بلند و چشمهای روشن اشلی است... مجموعه‌ای است از صفات مورد پسند هر زن جوان و جاه طلبی‌های نفسانی هر انسان


«بر باد رفته» اولین و تنها رمان مارگارت میچل است. خبرنگار جوان و مشهوری که بر بسیاری از همکاران مرد خود برتری داشت. کسی که در اوج شهرت برای اینکه وقت بیشتری را در خانه و برای همسرش صرف کند، خبرنگاری را رها کرد و خانه نشین شد. بر باد رفته ماحصل سالهای خانه نشینی خانم میچل است. این رمان در مدت زمان اندکی چندین بار به چاپ رسید و با اقبال زیادی روربرو شد. ولی خانم میچل مدت اندکی پس از شهرت دوباره، در اثر تصادف با اتومبیل جان خود را از دست داد.

بربادرفته، برشی 12 ساله است از زندگی دخترکی اهل آمریکای جنوبی، اسکارلت اوهاراست. روایت از اسکارلت 16 ساله‌ی زیبا، با شور جوانی و جذاب برای پسران همسایه شروع می‌شود. فرزند خانواده ای ثروتمند و آبرودار که دنیا برایش، مثل تمام مردان جوان دور و برش رام رام است.

با شروع جنگ بین دو آمریکای شمالی و جنوبی بر سر برده داری، چهره دیگری از روزگار برای اسکارلت نمایان می‌شود. اسکارلت زیبا که دستهای ظریفش تا حالا بدون دستکش افسار اسب را لمس نکرده، پنبه می کارد و درو می‌کند. در آتلانتای در حال جنگ که برای مردان هم ناامن است، کارگاه چوب فروشی به راه می اندازد. سه بار ازدواج می کند و سه کودک به دنیا می آورد، آن هم در جامعه‌ی بسته و بسیار سنت گرای آمریکا. دوبار با مردانی که دوستشان نداشته و یکبار با مردی که در فساد مالی و اخلاقی شهره است. بانوی جوانی که با تمام توان می‌جنگد ولی نه مثل مردان آمریکایی بر سر برده‌داری یا برای پیروزی جبهه خودی، بلکه او در این گیرودار فقط و فقط بر اساس رهنمود غریزه‌اش می‌جنگد، برای دو چیز، پول و عشق اشلی ویلکز.

بربادرفته اسکارلت همان کودک درون ماست | زهره مرتجی

اسکارلت در تمام این مدت، عشق مردان زیادی را در کنارش دارد. ولی او از همان ابتدا عاشق اشلی است، پسر رویاپرداز طناز و ظریف خانواده سرشناس ویلکز. که همه در خفا می گویند انگار روی ابرها راه می رود. اسکارلت هیچ وقت چیزی از حرفهای اشلی درباره شعر و فلسفه نمی‌فهمد، کتاب خواندن‌هایش را نمی‌تواند تحمل کند ولی دیوانه‌وار عاشق موهای طلایی و قامت بلند و چشمهای روشن اشلی است، که حالا همسر ملی ویلکز و صاحب یک پسر شده است.

اسکارلت همیشه و در حالی که بانوی خانه مرد دیگری است، در آرزوی لحظه‌ای است که بتواند بدون قید، اشلی را فقط برای خودش داشته باشد. اشلی هم بین محبت همسرش و اسکارلت نمی‌تواند یکی را انتخاب کند. در آخر داستان وقتی که ملی در حال مرگ است، هر دو می‌فهمند که آن‌چیزی که بخاطرش خودشان را این‌همه در معرض تهمت قرار داده بودند، فقط تصور خوشبختی بوده، در حالی که هر دو تا آن زمان خوشبختی واقعی را در خانواده خود داشتند اما بی‌توجه از کنارش می‌گذشتند.

شاید یکی از دلایل جاودانه شدن این اثر شخصیت پردازی قوی آن است. در میان آدم‌های داستان، هیچ شخصیت صددرصد سیاه یا سفید، پیدا نمی‌کنید. همگی انسان‌هایی هستند مثل خود ما، خاکستری. بنابراین هم‌ذات پنداری خواننده با شخصیت‌های داستان بسیار قوی نمود پیدا می‌کند. این نکته در مورد شخصیت اصلی قصه به گونه‌ای هنرمندانه و با ظرافتی صد چندان رعایت شده است.

اسکارلت مجموعه‌ای است از صفات مورد پسند هر زن جوان و جاه طلبی‌های نفسانی هر انسان. او زیباترین دختر شهر است، محبوب همه، اندکی مغرور، بسیار سخت کوش، با مغزی فعال، به دور از کوته‌فکری‌های اقتصادی زنان جامعه خود، با سری نترس، و عاشق پول و عشق. از در هم آمیختن این خصوصیات با هم در اندازه‌هایی کاملا واقعی و در طیفی متغیر بنا به زمان و موقعیت، اسکارلت اوهارایی شکل می‌گیرد که نه تنها در اعماق وجود بانوان، بلکه در مردان خواننده‌ی رمان هم پیدا می‌شود.

انگار اسکارلت همان کودک درون هر کدام از ماست که هنوز بالغ نشده و همانطور که خود در کابوس‌های مداوم شبانه‌اش می‌بیند، در حال دویدن در کوچه‌ای ترسناک و مه گرفته است. اسکارلت به سمت پناهگاهی می‌دود که تا آخر داستان، نمی‌فهمد همان آغوش مردانه و مهربان رت باتلر –همسرش- بوده است، مامنی که بارها پناهش داده ولی او با حماقت از کنارش گذشته است.

خلق چنین شخصیت پیچیده ای به صورتی کاملا روان، نشان از خودشناسی قوی خانم میچل دارد. زیرا مارگارت میچل در اسکارلت، صفات جاودانه یک انسان را نقش بسته است، که نه با زمان تغییر می‌کنند و نه در اقوام مختلف متفاوتند. پرداختن به صفات مشترک انسانی است که اثر را در حافظه تاریخ جاودان می‌کند.

زندگی آدمهای رمان در بستری پر پیچ و تاب نگاشته شده است: تاریخ آمریکا. خانم میچل با استفاده از اطلاعات فراوانش درباره تاریخ، بازه زمانی ریاست جمهوری آبراهام لینکلن –اولین رییس جمهور آمریکا- و جنگ خونین آمریکای شمالی و جنوبی بر سر موضوع برده‌داری را به تصویر می‌کشد. این اتفاقات واقعی آنقدر زیبا با زندگی شخصیت‌ها گره خورده است، که مثلا نمی‌شود باور کرد در اواسط جنگ در مجلس رقصی که برای کمک به جنگ برگزار شده است، اسکارلت عزادار، بهترین رقص را با رت باتلر انجام نداده باشد.

نگاه تاریخی از درون جامعه آمریکا به وقایع، گاهی دریچه‌ای جدید به روی اتفاقاتی باز می‌کند که ما بارها آنها را در قالبی خاص شنیده‌ایم و از آن دفاع کرده یا ردش کرده‌ایم. مثلا نگاه داستان به پدیده سیاه‌کشی بعد از جنگ، در آمریکای جنوبی که همه‌ی ما فیلم‌های مستند و داستانی بسیاری درباره آن دیده‌ایم، در این داستان به عنوان یک راهکار کاملا موجه نشان داده می‌شود. این وجاهت تا حدی است که شمای خواننده محال است با ترس‌های ترسیم شده‌ی ساکنان آتلانتا از سیاهان بی اصل و نسب دزد و غارتگر، نترسیده باشید و به اشلی و رت _دو شخصیت محوری داستان_ حق ندهید که از این موجودات نفرت انگیز انتقام بگیرند. شاید این نگاه از درون به هر جریانی برای درک بیشتر و حلاجی آن جریان لازم باشد.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...
هنگام خواندن، با نویسنده‌ای روبه رو می‌شوید که به آنچه می‌گوید عمل می‌کند و مصداق «عالِمِ عامل» است نه زنبور بی‌عسل... پس از ارائه تعریفی جذاب از نویسنده، به عنوان «کسی که نوشتن برای او آسان است (ص17)»، پنج پایه نویسندگی، به زعم نویسنده کتاب، این گونه تعریف و تشریح می‌شوند: 1. ذوق و استعداد درونی 2. تجربه 3. مطالعات روزآمد و پراکنده 4. دانش و تخصص و 5. مخاطب شناسی. ...