فهرست کوتاه جایزه «هانس کریستین اندرسن» در سال ۲۰۲۲، با حضور دو نامزد ایرانی یعنی جمشید خانیان و پژمان رحیمی‌زاده اعلام شد.

جمشید خانیان و پژمان رحیمی‌زاده

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایرنا، شصت‌ودو نامزد از ۳۳ کشور جهان به رقابت نهایی برای کسب جایزه هانس کریستین اندرسن موسوم به نوبل کوچک راه یافتند.

پژمان رحیمی‌زاده تصویرگر کتاب‌های دیوانه و چاه، آرش (حکایت تیر انداختن قصه‌گو) و رستم و اسفندیار و جمشید خانیان نویسنده کتاب‌هایی همچون قلب زیبای بابور و ادسون آرانتس دوناسیمنتو و خرگوش هیمالیایی‌اش دو نامزد ایرانی حاضر در این فهرست هستند.

رحیمی‌زاده در سال ۲۰۱۶ نیز نامزد دریافت جایزه اندرسن بود و در رقابت با تصویرگران مطرح جهان موفق شد به فهرست پنج تصویرگر برتر راه یابد. وی بیش از دو دهه به صورت مستمر به تصویرگری کتاب و طراحی جلد برای کودکان و نوجوانان پرداخته و تاثیر ماندگار و مهمی در رشد ادبیات و تصویرگری کتاب کودک و نوجوان داشته است. آثار رحیمی‌زاده به فهرست‌ و نمایشگاه‌های ملی و بین‌المللی بسیاری راه یافته و موفق به کسب جوایز متعددی چون دیپلم افتخار IBBYو کتاب‌های برگزیده شورای کتاب کودک شده‌اند.

جمشید خانیان نیز جوایز و افتخارات ملی و بین‌المللی بسیاری را در کارنامه هنری خود دارد که از آن جمله می‌توان به دیپلم افتخار IBBY، فهرست «کلاغ سفید» (کتابخانه بین‌المللی کودک و نوجوان مونیخ) و جوایز متعدد ملی مانند لوح برگزیده شورای کتاب کودک اشاره کرد. آثار خانیان به دلیل تاکید بر مسائلِ انسانِ امروز چون جنگ، مهاجرت، تبعیض، تنهایی و...، رسیدن به سبک نوشتاری خاص با تاکید بر فُرم، تکنیک، جنبه‌های زیبایی‌شناسانه‌ زبانِ روایت و توجه ویژه به شخصیت و همچنین برانگیختن کنجکاوی، پرسشگری و رشد تفکر انتقادی در مخاطبان تاثیر ماندگاری بر رشد ادبیات نوجوان گذاشته‌اند. خانیان تاکنون کارگاه‌ها و نشست‌های بسیاری در حوزه‌ ادبیات کودک و نوجوان، داستان‌نویسی و نقد ادبی در شهرهای مختلف ایران و خارج از ایران مانند چین و آلمان داشته است. تاکنون بیش از صد مقاله، رساله و پایان‌نامه‌ پژوهشی بر اساس آثار وی نوشته شده است. خانیان سهم منحصر به فردی در پیشبرد و ارتقای سطح کیفی ادبیات کودک و نوجوان ایران داشته است.

جایزه هانس کریستین اندرسن یا نوبل کوچک معتبرترین جایزه ادبی و هنری در حوزه ادبیات کودکان است که از سوی دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان به منظور بالا بردن سطح ادبی و هنری کتاب های کودکان هر دو سال یک بار، به مجموعه آثار یک نویسنده و یک تصویرگر داده می شود. اهدای این جایزه به مجموعه آثار یک نویسنده از سال ۱۹۵۶ و به مجموعه آثار یک تصویرگر از سال ۱۹۶۶ آغاز شده است. این جایزه شامل یک مدال طلا و یک دیپلم افتخار است که در مراسمی در کنگره دو سالانه IBBY، به برندگان اهدا می شود.

در ادامه فهرست کامل نامزدهای نهایی این جایزه در سال ۲۰۲۲ را مشاهده می‌کنید:

آرژانتین: ماریا کریستینا راموس ؛ گوستی
استرالیا: مارگارت وایلد ؛ توبی رایدل
اتریش: هنز یانیچ ؛ لیندا ولفسگروبر
بلژیک: توماس لاوچری ؛ کارل کانوت
برزیل: مارینا کولسانتی؛ نلسون کروز
کانادا: آنجل دلانویس ؛ سیدنی اسمیت
چین: جین بو ؛ شیونگ لیانگ
کلمبیا و ونزوئلا: ایوار دا کول
کرواسی: دوبراوکا کولانویچ
قبرس: آنا کوپانو ؛ دورا اورنتی
استونی: اندروس کیویراچ ؛ پیرت راود
فرانسه: ماری یود موریل ؛ ژیل باشلت
آلمان: اندریاس اشتنهوفل ؛ نیکولاس هایدلباخ
یونان: ماریا پاپایانی ؛ آیریس سامارتزی
مجارستان: لاسلو هربست، اندراس دانیل
ایران: جمشید خانیان؛ پژمان رحیمی‌زاده
ایتالیا: روبرتو پیومینی ؛ بئاتریس آلمانیا
ژاپن: جوکو ایواسه ؛ ریوجی آرایی
جمهوری کره: یی هیون ؛ سوزی لی
لتونی: الکسیج ناموفس
لبنان: فاطمه شرف‌الدین؛ سنان هلاک
لیتوانی: کستوتیس کاسپاراویوس
هلند: تونکه دراگت؛ سیلویا ویو
لهستان: مارچین سژیزیلسکی ؛ ایوانا چمیولوسکا
روسیه: سرگئی ماخوتین ؛ جولجا گوکووا
اسلوونی: پیتر سوتینا ؛ دمیجان استپانچیچ
اسپانیا: جوردی سیرا و فابرا ؛ النا اودریوزولا
سوئد: آنیکا ثور؛ آنا بنگتسون
سوئیس: فرانتس هولر ؛ کاترین لویی
ترکیه: بهیج آک ؛ مصطفی دلی‌اوغلو
اوکراین: هالینا مالک ؛ کوست لاورو
انگلستان: مارکوس سدویک ؛ دیوید مک کی
ایالات متحده آمریکا: لیندا سوپارک؛ کادیر نلسون

نامزدهای جایزه هانس کریستین اندرسن از سوی دفاتر ملی کاندید می‌شوند و هیات داورانی متشکل از کارشناسان برجسته ادبیات کودکان برندگان این جایزه را از میان نامزدهای معرفی‌شده برمی‌گزینند. از جمله معیارهای گزینش برندگان می‌توان به کیفیت بالای زیبایی شناختی آثار نویسنده و تصویرگر،‌ در نظر گرفتن مخاطب کودک، خلاقیت و نوآوری و اصالت و مهمتر از همه داشتن سهم جاودان در ادبیات کودکان جهان اشاره کرد.

تنها برنده ایرانی این جایزه جهانی فرشید مثقالی تصویرگر است که در سال ۱۹۷۴ موفق به دریافت این جایزه شد. هوشنگ مرادی کرمانی نیز در سال ۱۹۹۲ تحسین هیئت داوران این جایزه معتبر را برانگیخت.

تجربه‌نگاری نخست‌وزیر کشوری کوچک با جمعیت ۴ میلیون نفری که اکنون یک شرکت مشاوره‌ی بین‌المللی را اداره می‌کند... در دوران او شاخص سهولت کسب و کار از رتبه ١١٢ (در ٢٠٠۶) به ٨ (در ٢٠١۴) رسید... برای به دست آوردن شغلی مانند افسر پلیس که ماهانه ٢٠ دلار درآمد داشت باید ٢٠٠٠ دلار رشوه می‌دادید... تقریبا ٨٠درصد گرجستانی‌ها گفته بودند که رشوه، بخش اصلی زندگی‌شان است... نباید شرکت‌های دولتی به عنوان سرمایه‌گذار یک شرکت دولتی انتخاب شوند: خصولتی سازی! ...
هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...